Yeregui Familiaren Historia · Yeregui Elkartea
40560
page,page-id-40560,page-template,page-template-full_width,page-template-full_width-php,ajax_fade,page_not_loaded,,select-theme-ver-1.9,smooth_scroll,wpb-js-composer js-comp-ver-4.12,vc_responsive
 

YEREGUITARRAK 5 BELAUNALDI

Reloj Egiarreta construido por José Francisco Yeregui Zabaleta

Egiarretako ordularia, 1804, ez dauka orduak adierazteko esferarik, kanpaien bidez ematen zituen orduak. Jose Franciscok egindako ordularia

1760 – 1834
JOSE FRANCISCO YEREGUI ZABALETA
”

Yereguitarren saga errementari-ordularigile gisa Jose Franciscorekin hasten da.

Juan Garmendia Larrañaga historialariak kontatzen digunez, Yereguitarren saga errementari-ordularigile gisa Jose Franciscorekin hasten da. Leitzan jaioa, arotza zen lanbidez, eta zurezko ordulari bat egin zuen Iruñea hiriko azoka batean erakutsi zuena. Ordulariak ordu beteak eta erdiak jotzen zituen. Diotenez, jendeari asko gustatu zitzaion eta burdinezko bat egin zezan animatu zuten. José Francisco Leitzatik Arruitzeko sutegi batera joan zen errementari lanbidea ikasteko. Bi urte egin zituen bertan. Han zegoelarik, Beteluko elizarako ordulari bat egiteko eskatu zioten.

Kontratu publikoa Beteluko ordularia egiteko

Ordularia egiteko lana eskritura publiko baten bidez itaundu zuten, 1796ko apirilaren 15ean.

Kontratuan azpimarratzen direnak: pendulu erreala, brontzezko bost gurpil, ardatz tornuan landuak, altzairuzko pinoi tenkatuak eta 24 ordurako malgukia. Kontratuak zehaztu du halaber ordulari zaharraren ordaina emango zitzaiola (1748koa zen) eta 86 dukat lanaren hasieran. José Francisco ordulariaren kargu egingo da sei urtez, herriak ordainetan sutegia jarriko diolarik eta baita familiaren mantenua ere denbora horretan guztian. Sei urte eta gero, José Franciscok beste 86 dukat jasotzen ditu, oraingoan, elizak eta herriak ordainduak.

Ordulari honen bitxikeria da arratsaldeko hiruretan kanpaiak 33 aldiz jo behar duela, Kristoren heriotza eta haren adina gogorarazteko. 1962 urtean Gasteizko Murua etxeak beste ordulari bat jarri zuen Yereguirenaren ordez.

1795 – 1848
JUAN MANUEL YEREGUI CANFLANCA

José Franciscoren semea. Juan Manuelek egindako ordularirik ezagunena Iruñeako Udaletxekoa da. 1827an Juan Manuelek ordulari bat egin zuen Iruñeako San Lorentzo elizarako. 1849an, haren osotasunarekin kezkatuta bigarren karlistadako lehergailu batek eragindako beldurrez, Iruñeako Udaletxera eraman zuten. Han jardun zuen 1991 arte. Urte hartan ordulari kontrolatu bat jarri zuten haren ordez. Gaur egun, Iruñeako udal biltegi batean jasota dago.

pamplona_final
YEREGUINEA
1819 – 1887
JUAN JOSÉ YEREGUI OLANO
  • 1877an ordulari bat egin zuen Altzaga herrirako.
  • 1884ean ordulari bat egin zuen Espinal herrirako.
1850 – 1911
BONIFACIO YEREGUI YEREGUI

Juan Garmendia Larrañaga (Tolosa 1926-2015) etnografo eta historialariak dio:

”

Bonifacio Yereguik jarriotako ordularietatik gogoratuko ditut Saldias, Gaintza (Nafarroa), Iriberri eta Martziillarako egindakoak.

Marcilla
Andres
1884 – 1975
ANDRÉS YEREGUI ERASO

Juan Garmendia Larrañagak elkarrizketa bat egin zion Andres Yereguiri 1970 urte inguruan. Honela dio gizonaz:

”

Gizon altu samarra da, aurpegi gorrixka du. Haren begi argietan begirada bizi adimentsua nabarmentzen da. Solas atsegin adeitsukoa, haren memoria markaz apartekoa da. “Errementari zaharra” Betelu herriko artxibo bizi bat da…

Andresek egindako ordularien artean, Izurdiaga, Igoa eta Latasakoak dira nabarmenenak.

1843 – 1912
BENITO YEREGUI GOLDARACENA

Betelun jaio zen “Indiano Etxean”. Berak idatzitako oharren arabera, Zarauzko Frantziskotarrekin sinatutako konkratu batean jaso zituenak, hamalu urtekin hasi zen ordulari bat egiten Beteluko sutegian. 1896an Benitok ordulari bat egin zuen Zarauzko frantziskotarrentzat. Errementari-ordularigile gisa egindako bizitzan, 80 ordulari kontatu dizkiogu. 80garrena Usurbilgo San Salbador parrokiarako egindakoa da.

Ordulari nabarmenenak:

  • 1878 Astigarraga, errementaldelgian egina, gelditua jada.
  • 1879 Zestoa, errementaldegian egina, badabil.
  • 1884 Urrexola (Oñati), errementaldegian egina, badabil.
  • 1896 Zarauzko Frantziskotarretan, Frantziako Morezen egina, geldirik.
  • 1901 Artadiko San Migelekoa, 1985en gelditua, 2015ean berritua.
  • 1905 Urrestilla, berezia soinuan: ordu erdiaren ondoren, ordua errepikatzen du. Badabil.
  • 1910 Zarautz, kanpandorrekoa, 2000an berritua, 2015ean automatizatua.

 

relojero Benito Yeregui
relojero Serapio Yeregui
1859 – 1926
SERAPIO YEREGUI GOLDARACENA

Benitoren anaia Serapiok egindako ordularien artean, hauen berri dugu:

  • 1909 Arano (Navarra), badabil.
  • 1915 Elizondo (Navarra). Gelditua.
  • 1921 Goizueta (Navarra), eraitsia eta Goizuetako elizako biltegietan jasoa. Goizuetako kanpandorrearen krokisaren argazkia.
  • 1921 Irungo Junkal elizakoa. Gelditua.
Yeregui Elkartea ©